Reservaten

Vloeiweiden

Conservator
Theo Claes

Beschrijving

De Grote Watering van Lommel is een uniek overblijfsel van een groots opgezet irrigatieproject van de Belgische staat in het midden van de 19e eeuw waarbij grote oppervlakten heide omgezet werd in vruchtbaar grasland. Dit natuurgebied van 213 ha is thans een beschermd cultuurhistorisch landschap. Door vrijwilligers van Natuurpunt werden 15 ha grasland in de oorspronkelijke staat hersteld en ze worden nog steeds bevloeid en gehooid op eeuwenoude wijze, dankzij kalkrijk Maaswater, aangevoerd door het Maas-Schelde kanaal via een stelsel van sloten en greppels. De aangevoerde kalk en andere mineralen zorgen nog steeds voor een kenmerkende, zeldzame plantengroei waarin nog de nakomelingen te vinden zijn van de oorspronkelijk gebruikte plantenzaden.

Deze vloeiweiden vormen een uniek biotoop van zeldzame planten en dieren. Het bevloeien, het “witteren”, kreeg in 2019 een plaats op de Vlaamse Inventaris Immaterieel Erfgoed, als overblijfsel van een oude landbouwtechniek. Ook de andere delen van de Grote Watering, met populierenaanplantingen, inlandse eik, beuk en es en met op de dijken en slootkanten walnoot en zoete kers, zijn ecologisch interessant met een rijkdom aan planten en dieren. Samen met de vloeiweiden vormen ze een waardevol landschap waarin natuur en erfgoed hand in hand gaan.

Situering Vloeiweiden in Lommel-Kolonie

De Grote Watering bevindt zich in het noorden van de gemeente en is omgeven door agrarisch gebied. De noordzijde van de Grote Watering ligt zelfs gedeeltelijk in Nederland en is maar enkele honderden meters van het natuurgebied “De Liskes” verwijderd. In het zuiden is er een aansluiting met een dennenbos dat via de “Heuvelse Heide” tot tegen het Maas-Schelde kanaal loopt en zo een groene corridor vormt naar andere natuurgebieden. De Grote Watering is te bereiken via het gehucht “Kolonie”; men volgt vanaf de kerk de bordjes ”Wateringhuis”.

De Grote Watering in kaart

Wateringhuis

Dit huis dat oorspronkelijk werd bewoond door de voormalige ”waterbazen” is nu gerestaureerd. Er is een natuurinfocentrum ondergebracht dat vertelt over de historiek en de flora en fauna van de Grote Watering. Ook is dit gebouw regelmatig het vertrekpunt van onze geleide wandeling. De deskundige natuurgidsen vertellen over de historiek, geven uitleg over de flora en fauna en het bevloeiingssysteem van het gebied. Het Wateringhuis is geopend en gratis toegankelijk van 14 uur tot 18 uur elke eerste zondag van elke maand en daarbuiten nog alle zondagen van juni, juli, augustus en september.

Wanneer en waar mag ik in de Vloeiweiden wandelen?

Elke eerste zondag van elke maand mag men vrij in de Grote Watering wandelen op dijken en paden. Men kan ook aansluiten bij de geleide wandelingen (indien deze die dag plaatsvinden), die starten om 14 uur aan het Wateringhuis.

Het Bosland knooppuntennetwerk leidt je doorheen de vloeiweiden van blok 2 tussen de knooppunten 62 en 63. Op de aangegeven route kan altijd vrij gewandeld worden.
Verenigingen, families, vriendenkringen, scholen... kunnen eveneens een geleide wandeling met natuurgids maken in de Grote Watering op andere dagen gedurende heel het jaar. Deze wandelingen moeten echter minstens twee weken vooraf aangevraagd worden bij: “Toerisme Lommel” tel. 011/54 02 21 of via Jan Leroy GSM: 0474 73 59 11, e-mail: jan.leroy@skynet.be.
Laat geen vuil achter, pluk geen bloemen of planten, houdt honden aan de leiband en respecteer de natuur zodat voor mens en dier de Grote Watering een aangename plaats blijven om te vertoeven.